Balıkesir Yöresi Halk Oyunları

Ayvalık

Ayvalık ilçesinden derlenen erkek oyunları İsmailli Zeybeği, Tabancalı Zeybeği ve Sebai Güvende adlı oyunlardır. Ayvalık’ın dağlık arazilerine kurulmuş bakir köylerinde oynanan zeybek oyunlarıdır. Oyunları, Balıkesir halk oyunları repertuarına kazandıran İsmail Pamuk’tur. Ayrıca eskiden bölgedeki Rumlar Ayvalık Zeybeği adlı oyunu oynarlardı. 

​

Balıkesir Merkez

Balıkesir merkez köylerinden derlenmiş erkek oyunları, Pamukçu Karşılaması, İkili Güvende, Toplu Güvende, Pamukçu Bengisi, Harmandalı, Ağır Hava, Cuma Efe, Karşılama, Doğru Hava ve Sarhoş Havası'dır. Balıkesir merkez köylerinden derlenmiş kadın oyunları; Sarı Karınca, Mendili Oyaladım, Cuma Efe, Karşılama, Lambada Şişesiz Yanmaz Mı, Fatmam, Akpınar (ova tavrıyla) adlı oyunlardır.

​

Balya

Balya ilçesinden derlenen erkek oyunları; Kemeraltı Zeybeği, Doğanlar Zeybeği (Alem Oyunu), Balya Ağır Hava Zeybeği, Kocabaş Zeybeği, Kocabaş Karşılaması ve Karşılama'dır. İlçede kır zeybekleri görülür.

Balya ilçesinden derlenen kadın oyunları; Entarisi Damgalı, Oğlan Havası, Ninna, Danişment Köyü Ninnası (Koca Ninna), Doğanlar Köyü Ninnası, Dörtyol Köyü Ninnası, Al Geydim Alsın Diye, Arabam Taşa Geldi, Kayalar Kaymış Derler, Aman Narin Narin, Aya Baktım ve Kayalar Çeşmesi adlı oyunlardır.

​

Bandırma

İlçe köylerinden derlenen erkek oyunları, Bandırma Karşılaması ve Bandırma Dörtlemesidir. İlçe köylerinden derlenen kadın oyunları, Bandırmalı, Bandırmadan Gece Geçtim ve Vangel Çantası adlı oyunlardır.

​

Bigadiç

Bigadiç köylerinden derlenen erkek oyunları, Yörük Ali, Bigadiç Karşılaması, Aşağı Yoldan, Aşağıdan Toplama, Yukarı Göcek Havası, Koca Ceviz adlı kaşık oyunlarıdır. Oyunlar tahta kaşıklarla oynanır.

Bigadiç köylerinden derlenmiş kadın oyunları, Koca Ceviz (Kızılçukur Köy Oyunu), Aşağı Yoldan, Kırmızı, Oğlanın Adı Hakkı, Turfullar Köy Oyunu, Yaşarım, Zerdali Dalı, Yanma Yürek, Ördek Suya Dal Da Gel, Mış Mış, Alfadı Taşlayalım, Gürgenden Ut Yaparım, Altın Da Yüzüğüm Var Benim adlı kaşık oyunlarıdır. Oyunlar Yörük kültürünü yansıtır.

​

Burhaniye

Burhaniye köylerinden derlenen erkek oyunları, Çakır Ayşe Zeybeği, Sebai Güvende, İsmailli Zeybeği, Tabancalı Zeybeği, Koca Arap ve Yandım Ayşe Zeybeği (varyant) dir.

Burhaniye köylerinden derlenen kadın oyunu Kozak Dağının Çamları'dır.

​

Dursunbey

Dursunbey köylerinden derlenen erkek oyunları, Koca Kuş, Evleri Var Üst Başta, Kayalcanın Taşları, Alçak Ceviz Dalları, Dada Zeybeği, Sekme, Şerifem, Bahçelerde Eğrelti, Sağırlar Havası, Selimağa Zeybeği, Aşağıdan, Yandım Ayşe, Alaçamın Bayırı, Aldı Dereleri, Kiremit Bacaları, Koybatın Dereleri, Bir Yakadan Bir Yakaya, Cezayir, Ağır Hava adlı oyunlardır. Bu oyunlar; İsmailler, Çatalçam, Sağırlar, Aşağıyağcılar, Kurtlar, Göbül, Güğü, Aşağı ve Yukarımusalar gibi Dursunbey’in eski Yörük köylerinde oynanır ki bu köyler Dursunbey coğrafyasında ilk kurulan Türk köyleridir. Kendilerine Manav derler.

Dursunbey köylerinden derlenen kadın oyunları; Sarnıç Köy Oyunu, Sağırlar Köy Oyunu (Dursunbey Köy Oyunu), İğde Dalı (Tüllek), Aman Benim Yarim (Şalvara Bak Şalvara), Semiyem, A Gız Sini Geliyor, Filiz Boylu Yarim, Hatçem Çaylar Yaptın Mı, Kaş Kara Kirpik İnce, On Yedili Fadimem, Sarnıçlı, Serenler adlı oyunlardır.

​

Edremit

Edremit köylerinden derlenen erkek oyunları, Edremit Güvende, Sebai Güvende, Kaba Güvende, Eski Kozak Zeybeği, Alay Havası, Koca Arap, Yandım Ayşe Zeybeği (varyant) adlı oyunlardır.

Edremit köylerinden derlenen kadın oyunları; Karyolamın Demiri ve Yeşil Yaprak adlı oyunlardır.

​

Erdek

Erdek ilçesinden derlenmiş kadın oyunu; Vişne Dalı Eğilmiş adlı kadın oyunudur.

​

Gömeç

Gömeç'ten Balıkesir repertuarına giren oyun Eski Kozak Zeybeği adlı oyundur.

​

Gönen

Gönen köylerinden derlenmiş erkek oyunu Gönen Karşılaması adlı oyundur. Gönen köylerinden derlenmiş kadın oyunları Çay Benim Çeşme Benim, Aman Yeşil Gönen, Gaybuların Dağları, Dere Boyu Düz Gider, Debboy Önünde Diken, Şeftaliyi De Yiyen, Fincanı Taştan Oyarlar adlı oyunlardır.

​

Havran

Havran ilçesi köylerinden derlenen erkek oyunları, Edremit Güvende, Alay Havası, Tek Hava, Koca Arap Zeybeğidir. İlçeden derlenen kadın oyunu yoktur.

​

İvrindi

İvrindi ilçesi köylerinden derlenmiş erkek oyunları, Bağ Yüzünün Çamları, Sarhoş Havası, Ağır Hava, Koca Hava'dır. İlçeden derlenen kadın oyunları, Koca Oyun, Büyükfındık Köyü Kaşık Oyunu, Güzelim Güzelim, Yağlılar Havası ve Ergama Oyunu'dur.

​

Kepsut

İlçeden erkek oyunu derlenmemiştir. İlçe köylerinden derlenen kadın oyunları ise Yörük oyunlarıdır. Bunlar; Tünleme, Suda Balık Oynuyor, Akçay Başında, Bileziğim Var Benim, Dere Geliyor Dere, Direğin Önüne, Dönme, Geviştirme, İloğlu, Nazlı Yar, Püskülün Bir Dalı Yeşil, Sürmeli Yar adlı Yörük oyunlarıdır. Oyunlar tahta kaşıklarla oynanır. Kepsut'un ova köylerinden ise Dur Efendim Dur adlı kadın oyunu derlenmiştir.

​

Savaştepe

Savaştepe köylerinden derlenmiş erkek oyunları; Kız Bayıltan Zeybeği, Çıkış Havalı Edremit Zeybeği, İsmailli Zeybeği, Nacakçı Zeybeği, Yörük Ali Zeybeği, Tabancalı Zeybeği ve Savaştepe Zeybeği'dir. Ayrıca ilçede Bergama Zeybeği de oynanmaktadır. Bu oyunlar ağır zeybek oyunlarıdır.

Savaştepe köylerinden derlenmiş kadın oyunları; Demirciler, Baydan Nazmiye, Al Basmadan Donum Var, Oduncular, Bağlarım, Haydi Güzelim (Kiloş), Hadi Yarim, Asmaların Filizi, Karyolamın Demiri, Eşmem Ben, Aman Ayşam, Süpürgesi Aynalı, Bahçelerde Üzerlik, Şekerim Aman ve İnce Memed adlı oyunlardır.

​

Sındırgı

Sındırgı köylerinden derlenmiş erkek oyunları; Aşağı Yoldan, Akpınar, Azime, Alı Da Verin Barutumu Saçmama, Köroğlu, Akdağ Yaylası, Şakir Efe, Yandım Ayşe, Harmandağlı adlı oyunlardır. Bu oyunlar tahta kaşıklarla oynanır.

Sındırgı köylerinden derlenmiş kadın oyunları; Azime, Akpınar, Turnalar, Hatçam, Yörük Dağı, Sındırgı Oyun Havası (Çörüm Oyun Havası), Hop De Güzelim, Akdağ Yaylası, Sındırgı Dağlarında, Aşağı Yelden, Ayşe Gelin, Çakır Eminem, Evinin Önü Direk, On Yedi Benlim Nerede, Osmanlar Gedikleri, Şak Şak Havası, Şakir Efe, Şerifem, Altınım Var İncim Var adlı kaşık oyunlarıdır. Sındırgı oyun bakımından zengindir ve Yörük kültürünü ortaya koyar.

​

Susurluk

Susurluk köylerinden derlenen erkek oyunu Susurluk Karşılaması'dır. Susurluk köylerinden derlenen kadın oyunları Şıngır, Şükriyem, Gürgenin Dalları, Karadağlı, Gülüm ve Mende'dir.

​

​